Jastar janary Ұлттық, қоғамдық-мәдени ақпараттық порталы
Не істелсе де ұлттық, мемлекеттік тұтастық үшін жасалады. Сол тұтастықты құрайтын басты мәселе тіл тұтастығы. Ал оны қалыптастыру үшін бұл тәрбие балабақшадан бастау алуға тиіс. Кешеден бері сенатор Мұрат Бақтиярұлының латын әліпбиін балабақшалардан бастап оқыту туралы Үкімет басшысына арналған депутаттық сауалы ел ішінде қызу талқыланып жатыр.
Депутаттық сауалды талқылауда әртүрлі ауытқушылық, бұра тарту, түсінбеушілік тумауы үшін, сауал мәтінін толық ұсынып отырмын, деп жазды Сенаттың баспасөз қызметінің жетекшісі Әділбек Қаба Facebook парақшасында.
Сенат депутаты латын әліпбиіне негізделген мемлекеттік тілді оқытуды балабақшадан бастап жүргізуді талап етті
Елбасымыздың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» еңбегінде: «Латын әліпбиіне көшудің терең логикасы бар. Бұл қазіргі заманғы технологиялық ортаның, коммуникацияның, сондай-ақ, XXI ғасырдағы ғылыми және білім беру процесінің ерекшеліктеріне байланысты», – деп өз көзқарасын айқын білдірген болатын. Жақында ғана «Қазақ тілі әліпбиін кириллицадан латын графикасына көшіру туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы да қолданысқа енгізілді. Біз жазуымызды жаңғырту арқылы ана тіліміз бен қоғамдық санамызды жаңғыртуға зор мүмкіндік алдық.
Әліпбиімізді латын қарпіне көшіру еліміздің және өз ұрпағымыздың болашағы үшін және бүкіл әлеммен бірлесе түсуімізге, ағылшын тілі мен интернет тілін жетік игеруімізге, ең бастысы – қазақ тілін жаңғыртуға жағдай туғызатындығы басы ашық басты мәселе екендігі барша қазақстандықтардың санасына сіңді ғой деп ойлаймыз.
Күні кеше Елбасы ендігі арада Парламент те, Үкімет те өз жұмыстарын тек қана мемлекеттік тілде жүргізу жөнінде орынды нұсқау берді. Бұл біздің қоғамның көптен бері күтіп жүрген зәрулі бір мәселесі болатын. Елбасының осы тапсырмасы ендігі арада Қазақстанның барлық облыстық әкімдіктерінен бастап, меншік иесіне қарамастан бүкіл мекемелерде жүзеге асырыла бастағаны да жөн болар еді. Қазір қоғамды тағы да бір мәселе алаңдатып отыр. Латын әліпбиі қолданысқа енгізіледі деген әңгімеден соң, әсіресе әлі күнге дейін өз ана тілдерін жетік білмейтіндердің қауіптері күшейіп, олар өз балаларының болашағына алаңдап, балаларын орыс тілді мектептерге бере де бастады. Өйткені ертеңгі күні балаларын латын қарпінде оқытып, білім беруге үрке қарап отыр.
Сурет түсірген Темірболат Тоқмамбетов
Латын әліпбиімен бірге кириллица қатар жүретіндігі біздің біртұтас ұлт болуымыздың өзіне қауіп төндіретіндей. Өйткені латын қарпін тек қазақ тілді мектептерде ғана қолданатын болсақ, күні ертең әр ата-ана балаларын өздері білетін тілдегі, яғни кириллица графикасымен орыс тілінде жұмыс істеп тұрған мектептерге берерлері де қазірден белгілі болуда. Түптің түбінде бұл келіп, қоғамды біреулері латын әліпбиін меңгерген, ал екінші топты латын қарпін білмейтін, тек кириллицамен ғана жұмыс істей алатын топтарға бөліп жібермей ме деген мәселе алаңдатады. Бұл келіп тұтас бір қазақ ұлтының тағы да тілдік негізде бөлшектеніп кетуіне әкеп соғатындай сезіледі.
Қалыптасып отырған осы бір жағдайға байланысты және Елбасының біртұтас ұлт қалыптастыру жөніндегі идеясына орай латын әліпбиін сол арқылы мемлекеттік тілді Қазақстанды мекендеп отырған барлық ұлт өкілдерінің білуі керек деп санаймыз. Бұл маңызды мәселені еліміздегі барлық диаспоралардың саналарына осы бастан сіңіретіндей түсінік жұмыстары жүргізілуі қажет. Өйткені, болашақта латын әліпбиімен жұмыс істейтін тіл ол біздің қазақ тіліміз – Мемлекеттік тіл! Ал, Мемлекеттік тіл барлық қазақстандықтарға ортақ тіл.
Осыған орай, жалпы Қазақстандағы мектепке дейінгі білім беру мекемелерінде, яғни бүкіл балабақшаларда ендігі арада оқу-тәрбие жұмыстарының бәрі де тек латын әліпбиіне негізделген мемлекеттік тілде жүргізілуін ойластыруды және бала-бақшаларда латын әліпбиін қазірден бастап оқытып, үйретуді қажет деп санаймыз. Үкіметтің осы мәселеге қатысты кешенді іс-шара жасауын сұраймыз.
