Jastar janary Ұлттық, қоғамдық-мәдени ақпараттық порталы
Осыдан біраз жыл бұрын Орал қаласында Батыс Қазақстан облыстық «Жайық жастары» атты жастар басылымы жұмыс жасады. Облыстағы жастар саясатының даму бағытын насихаттап, жастар мәселесін көтерген басылымның тілшісі ретінде жастар ұйымдарымен ұйымдастырылған шаралардың басы-қасында жүріп, мақалалар дайындадым. Сол кезеңде жастар жиындары толықтай дерлік ресми орыс тілінде өтуші еді. Сондай жиындарын сынап, «Жастар мемлекеттік тілге қашан көшеді?» деп сыни мақала жариялаған болатынмын.
Кейінгі жылдарда өңірдегі жастар саясатына қазақы жастар келіп, қазақ тілінің өрісі біраз кеңиген еді. Бұл әрине қуанарлық әрі құптарлық жағдай. Алайда күні кеше Орал қаласында өткен жастарға арналған Бос орындар жәрмеңкесінің ағылшынша аталуы тіл жанашырлары тарапынан сынға алынды. Расымен де, қазақ жастарына арналған шараға ағылшынша атау қоюдың қандай қажеттілігі бар еді? Оралдық белсенді жас Біржан Кухаевтың Фейсбук парақшасында жазылған жазбаны оқып, қазақ жастары қазақ тілін аттап өтіп, енді ағылшын тілін ұлықтауға көшкен бе деген ойда қалдым. Сол жазбаны қаз-қалпында жариялап, Фейсбук оқырмандары тарапынан жазылған пікірлерді де қоса беруді жөн көрдік. 
«Бүгін облыс орталығында бос жұмыс орындары жәрмеңкесі өтуде. Өте орынды. Бұл жас буын өкілдерінің еңбекке араласуына айтарлықтай ықпал ететін маңызды шара. Арнайы барып қайттым. Облыстық қана емес, аудандық мекемелер де қаз-қатар тізіліп, пайдалы кеңестер беріп жатыр. Жақсы ұйымдастырылған. Ұнамағаны – атауы. «URALSK JOB FAIR» деп қақ төрде ағылшынша «айқайлатып» қойыпты. Астыңғы жағында қазақша аудармасы кішірейтіліп жазылған. Сонда деймін-ау, бұл жерге жәрдем сұрап, шет елдің адамдары келе ме? Жоқ, әрине. Олардың мұнда түк шаруасы жоқ. Жұмыс іздеп сандалып жүргендер өзіміз, әсіресе, қазақтың қара балалары. Сөздің шыны керек, ауыл балалары мұның атауынан да шошуы мүмкін. Бұл – ағылшыншаға көз бен құлақты үйрететін алаң емес. Одан гөрі, өзімізше «ЕКІ ҚОЛҒА БІР КҮРЕК» деп атауға болмас па еді? Одан кеміп кетпейміз ғой. Жазбадан бұрын ұйымдастырушыларға аяқтай барып айтып едім, «брендіміз» дейді. Сөзімді бекер шығындаппын», – деп жазған Біржан өз жеке көзқарасым деп атап көрсеткен. Кейін: «Көмектеріңіз керек!» деген тақырыппен: «Тіл – ұлттың жаны. Қазақ тілі қазақтан басқа (бəріне бірдей емес) ешкімге қажеті жоқ. Соңғы кезде бөтен сөзбен былғап, кейбір шаралардың атауына ағылшынша аудармасын пайдаланып, шала бүлініп жүрміз. Жоғары жаққа сөзім өтпей жүр ғой десем, жергілікті жерде де жалғыздың үнін шығармайды екен. БҚО Жастар саясаты мәселелері басқармасы былтыр бос жұмыс орындары жəрмеңкесін «URALSK JOB FAIR» деген атаумен (затына сөзім жоқ) өткізді. Біреуге ұсақ-түйек шаруа шығар, мен үшін олай емес. Онсыз да жоғары жақтан келетін сондай шала атаулардан шаршап жүргесін, замандастарыма аяқтай барып айттым. Тыңдамады. Ішкі жиналыста да айтылды. Ал, биыл бүрсүгіні болатын шара тағы солай аталады. Тағы да басқарманың басшысымен де, басқаларымен де сөйлестім. Облыс басшылығы бекіткен жоспар, өзгертпейміз деп көнер емес. Қай елде тұрамыз? Ал, сіз болып, біз болып, осы ағылшынша аударманың («брендтің») көзін құртайықшы», – деп жазба қалдырды. Бұл пікірге көптеген Фейсбук оқырмандары өз пікірлерін білдірді. Батысқазақстандық белгілі журналист Мұнайдар Балмолда: «Ұсақ-түйек емес. Бәрі тілден басталады. Мұндай атаумен өткізбегені дұрыс». Гүлнар Әлжанова: «Тілдің тағдыры жастардың қолында деген сенімге селкеу түскені ме сонда? Не нәрсенің де алдымен аты, содан соң заты маңызды емес пе? Қазақ тіліндегі атаумен де керемет өткізуге болмас па еді? Заман көшіне қазақы атаумен де ілесе аларымызды естен шығармаған жөн». Бауыржан Бақтыгерей: «Өте дұрыс айтасың. Қазақты ана тілінде сөйлете алмай жүргенде енді ағылшыншаға бой үйрете бастадық. Облыстық мәдениет және тілдерді дамыту басқармасы мүлдем жұмыс жасамайды деген сөз, тілге немқұрайлылық танытып отыр». «Арқасүйер аға-апалар, замандастар! Баршаңызға мың да бір рақмет! Бұл да бір біткен іс болды. Ұйымдастырушылар түсінді. Бұдан былай жəрмеңкенің ағылшынша атауы келмеске кетті. Өзге іс-шараларда да шет елше атауды орынсыз тықпаламайды деп сенемін», – деп Біржан Кухаев өзін қолдаған ағайынға алғысын айтты. Дайындаған Венера МҰРАТҚЫЗЫ Суреттер Б. Кухаевтың Фейсбук парақшасынан алынды
